نقش مهم مغز در متابولیسم قند خون ودیابت

شواهد بسیار زیادی وجود دارد که نشان می دهد مغز نقش کلیدی درتنظیم  مقدار قند خون و ابتلا به دیابت نوع 2 دارد. محققین این گفته را در مجله ی  Natureمنتشر کردند. چنانچه این فرضیه صحیح باشد، ممکن است راههای  کاملاً جدیدی برای پیشگیری و درمان بیماری دیابت ابداع شود.

 بیماری دیابت  تا سال 2050 از هر سه بزرگسال آمریکایی یک نفر را مبتلا خواهد کرد.

محققین دانشگاه سینسیناتی میگویند: قبل از کشف انسولین بنظر می رسید که مغز اساساً نقش مهمی در تنظیم طبیعی متابولیسم گلوکز بعهده دارد، تا اینکه  با کشف انسولین درسال 1920، تمرکز محققین  دیابت به انسولین جلب گردید و تاکنون این روند ادامه داشته است.

امروزه تقریباً تمام درمانهای دیابت در جهت افزایش میزان ترشح انسولین یا افزایش حساسیت بدن به انسولین بوده است. این داروها به میزان زیاد استفاده می شوند و در کنترل هایپرگلایسمیا که نشانه ی اصلی دیابت نوع 2 می باشد، موثرند اما عوارض دیابت بیش ازعلل زمینه ای بروز آن است وبنابراین کنترل بیماری به درمان آن ارجح است.

تحقیقات جدید نشان میدهد که تنظیم  طبیعی قندخون به مشارکت سلولهای تولید کننده ی انسولین در پانکراس ومدارهای نورونی در هیپوتالاموس و سایر بخش های مغز که بطورهماهنگی در حفظ  مقدار طبیعی قندخون نقش دارند، بستگی دارد.

ابتلا به بیماری دیابت نوع 2 در حقیقت به اختلال هم در عملکرد سیستم سلولی جزایر لانگرهانس  و هم درسیستم عصبی محور در تنظیم  قندخون بستگی دارد.

دراین مقاله محققین به بررسی مجدد مطالعات  انسانی و حیوانی بر  قدرت موثر سیستم تنظیمی عصبی محور بر مقدار قند خون بصورت مستقل از عملکرد انسولین پرداختند. یکی از این مکانیزم ها مکانیزیمی است که در آن سیستم عصبی محورجذب گلوکز توسط بافت ها را از طریق تحریکی که glucose effectivenessنامگذاری شده است بصورت  طبیعی انجام می دهد این مکانیزیم با مکانیزیمی که به انسولین وابسته است و توسط سلولهای جزایر در پانکراس  انجام می شود رقابت  می کند.

این یافته ها محققین را به ابداع دو مدل سیستمی برای تنظیم قندخون راهنمایی نمود، یکی از این دو مدل مربوط به سیستم سلولهای جزایر لانگرهانس است که به افزایش مقدار قند خون پاسخ داده  و به ترشح  انسولین می پردازد و سیستم دوم  سیستم مغز- محور  است که سبب افزایش متابولیسم  گلوکز با واسطه ی انسولین می شود، درحالیکه  همچنین مکانیزم glucose effectivenessتوسط سیستم مغز محور تحریک  می شود. بنظر می رسد در ابتلا به دیابت نوع 2 هر دو این سیستم ها دچار مشکل می شوند.

 اختلال در سیستم مغز- محور شایع است واین موضوع  سبب افزایش بار تنظیمی بروی سیستم جزایر می شود. برای مدتی سیستم جزایر می تواند اختلال سیستم مغز محور  را جبران کند اما بتدریج در سیستم  جزایر  هم اختلال ایجاد می شود و سیستم مغز محور باید به جبران این ضایعه بپردازد و این چرخه ی معیوب  نهایتاً به دیابت  ختم می شود.

 تقویت  میزان انسولین به تنهایی سبب کاهش مقدار قند خون می شود اما این موضوع  تنها نیمی از مشکل را حل می کند. برای بازگرداندن تنظیم  قندخون به حالت  طبیعی  نیاز به حل مشکل سیستم مغز محور نیز می باشد. روشهایی  که هر دو سیستم  را تواماً هدف قرار می دهند می توانند به کنترل قندخون  صحیح برسند و سبب شوند که دیابت کاملاً ناپدید شود.

منبع: www.biosciencetechnology.com